Dopamina jest nagrodą dla naszego organizmu za dokonanie pewnej czynności. Na powyższych przykładach widać, że mechanizm ten ma znaczenie ewolucyjne. Dzięki nagrodzie człowiek stara się zdobyć pożywienie, dba o swoją formę oraz o prokreację.

Ciemniejszą stroną mechanizmu nagród jest możliwość jego oszukania poprzez substancje narkotyczne. Uzależniające narkotyki również wpływają na ośrodek nagrody, przez co nasz organizm odczytuje ich zażywanie, jako związane z późniejszą nagrodą (zastrzykiem dopaminy). Z biegiem czasu mózgu „programuje się”, poszukując sposobności powtórzenia błogiego stanu. Tak działa alkohol, opiaty, amfetamina czy… pornografia. [1]

Przedawkowanie?

Po konsumpcji pornografii umysł człowieka również dostarcza uwolnienia dopaminy. Ze względu na fakt, że pornografia jest nieskończenie dostępna i w zasadzie bezpłatna, uzależnienie to może wręcz sparaliżować człowieka, utrudniając mu normalne funkcjonowanie.

Co prawda, w przeciwieństwie do substancji narkotycznych pornografii nie da się przedawkować. Jednak im więcej jej przyjmujemy, tym większe konsekwencje dla mózgu i organizmu. Szeroka dostępność pornografii może zalać mózg dopaminą, popadając w spiralę uzależnienia, często zaniedbując inne czynności życiowe. Od zainteresowań, hobby, przez pracę i naukę, aż po potrzeby żywieniowe.[2]

Jedną z konsekwencji długotrwałej konsumpcji treści pornograficznych jest znieczulenie. Podobnie jak uzależniony od używek twardych potrzebuje kolejnej działki bądź mocniejszego narkotyku, tak oglądający pornografię potrzebuje z czasem mocniejszych wrażeń. Tzw. zjawisko eskalacji u osób regularnie konsumujących porno jest bardzo częste. Według jednego z badań, aż 49 proc. osób stwierdziło, że oglądało treści porno, które wcześniej nie były dla nich interesujące, lub wręcz obrzydliwe.[3] Odbiorcy porno dla uzyskania tego samego efektu muszą sięgać po fetysze i przemoc seksualną. Kończy się to oglądaniem ekstremalnej i wynaturzonej pornografii, która coraz częściej wchodzi do mainstreamu na pierwsze strony portali pornograficznych

.Zobacz też: Jak pornografia rodzi przemoc?

Im wcześniej, tym gorzej

Podobnie, jak z innymi używkami, tak i na uzależnienie od pornografii najbardziej narażone są dzieci. Udowodniona została istotna korelacja między wczesnym kontaktem z pornografią, a uzależnieniem od niej. [4] Niestety, z powodu powszechności porno w sieci oraz braku odpowiednich rozwiązań prawnych chroniących dzieci przed treściami tego typu, popularność porno wśród dzieci rośnie. Coraz częściej pojawia się problem oglądania porno nawet w szkole, u uczniów klas podstawowych. Z polskich badań wynika,  że co czwarte dziecko w wieku od 7 do 12 roku życia korzysta z pornografii internetowej przynajmniej raz w miesiącu.[5] Dzieci w tym wieku są szczególnie narażone na uzależnienie, a w konsekwencji upośledzenie istotnych umiejętności społecznych, takich jak budowa relacji międzyludzkich.

W zabieganym świecie rodzicom często brakuje wiedzy na temat tego, jak dużym problemem jest pornografia oraz uproszczony do niej dostęp. W wielu przypadkach rodzice nawet nie kontrolują (bo często nie posiadają odpowiednich kompetencji w obsłudze sprzętu elektronicznego) czasu spędzanego przez dziecko w sieci. W badaniu z 2020 roku, 75% rodziców oznajmiło, że ich dziecko nigdy nie zetknęło się z pornografią. W rzeczywistości 53% dzieci tych rodziców zgłosiło, że swój pierwszy kontakt z pornografią mają za sobą.[6]

W odpowiedzi na te problemy, państwa takie jak Francja, Wielka Brytania, Kanada, czy niektóre stany USA wprowadzają zmiany w prawie, mające na celu rozszerzenie ochrony dzieci w Internecie. Tropem tym powinna iść również Polska.

Piotr Zduńczyk

Specjalista ds. kampanii społecznych Instytutu Ordo Iuris