Jak pornografia niszczy samoocenę młodych dziewcząt?

W pogoni za wirtualnymi, często fałszywymi wzorcami piękna, młode kobiety decydują się na interwencje medyczne w swoje ciało. Obok mediów społecznościowych, do tego problemu swoją cegiełkę dokładają również strony pornograficzne.

Wirtualna nastolatka

Laika miała 13-lat, spędzała bardzo dużo czasu na TikToku oraz Instagramie, mało kto chciał się z nią przyjaźnić, miała problemy z depresją oraz własnym poczuciem wartości. Była także wykreowana przez sztuczną inteligencję. Szwedzki eksperyment z wirtualną nastolatką polegał na zbadaniu wpływu mediów społecznościowych na umysł dziecka. Projekt wskazał, jak duży i negatywny wpływ na życie człowieka ma częste korzystanie z mediów społecznościowych. Po kilku miesiącach obserwacji AI badacze wskazali, że Laika „wychowana” przez social media cierpi na depresję, charakteryzuje ją brak empatii oraz skupienie na własnym wyglądzie.1

W czasach wszechobecnych mediów społecznościowych ludzie, zwłaszcza Ci młodsi poddawani są stałej presji na swoje życie. Każdego dnia użytkownicy są bombardowani informacjami o tym, że znajomy korzysta z drogich wakacji, ktoś inny dobrze wygląda, a jeszcze ktoś kupił sobie nowe auto. Ten wyścig próżności potrafi przytłoczyć zwłaszcza nastolatków, którzy diagnozują w ten sposób swoje rzekome braki. U kobiet szczególnie istotny jest wygląd zewnętrzny. Najbardziej premiowane w social media są modelki, kobiety o rzadkiej i szczególnej urodzie, która często jest „podkręcana” filtrami oraz edycją w Photoshopie. Dobre zdjęcie na instagrama powstaje kilka godzin przed komputerem.

Influencerzy i gwiazdy porno

Jednak social media to nie jedyne źródło kompleksów młodych kobiet. Znaleźć je można także w pornografii, która staje się coraz powszechniejsza wśród dzieci, również dziewczynek. Pierwszy kontakt dzieci z pornografią odbywa się średnio w wieku 11 lat. Są to zatrważające dane pochodzące z badań przeprowadzonych w polskich szkołach.2 Choć nazywamy materiały pornograficzne „treściami dla dorosłych”, to wcale nie dorośli ludzie są ich jedynymi odbiorcami, a umysły dzieci są w ten sposób faszerowane zafałszowanym wyobrażeniem ludzkiej seksualności, a także fałszywym obrazem ludzkiego nagiego ciała.

Badania wskazują jednoznacznie, że konsumpcja porno wpływa negatywnie na ocenę ciała zarówno oglądających pornografię, jak i ich partnerów.3 Kobiety oraz mężczyźni występujący w filmach porno są starannie wyselekcjonowani pod kątem opisu zewnętrznego: figury, urody, wzrostu, rozmiaru piersi, czy przyrodzenia. To fałszywy świat wpływający negatywnie na samoocenę odbiorców tak samo jak fałszywy świat influencerów.

Stąd rosnąca popularność zabiegów takich jak powiększanie piersi czy ust. Pornografia jest nawet bardziej szkodliwa, gdyż dotyczy wyglądu również intymnych części ciała. Młoda kobieta nie ma porównania z rówieśnikami, a często jedyny obraz genitaliów, to ten z filmów porno. Dziewczęta i kobiety często porównują się właśnie pod kątem wyglądu narządów płciowych. W Ameryce doprowadziło to do powstania nowego trendu kosmetycznego wśród młodych kobiet – labioplastyki.

Kiedyś istniały pewne części ciała dziewcząt, które nie były wystawiane na widok opinii publicznej

~ dr Emily Nagoski

W pogoni za pięknem?

Labioplastyka, czyli plastyka warg sromowych istniała jako zabieg dla kobiet w trudnej sytuacji zdrowotnej i stosowano ją w celu poprawy jakości życia np. po porodzie, czy w wyniku starzenia się organizmu. Chociaż jest to zabieg z dziedziny ginekologii estetycznej, to w Polsce, uzasadnionych przypadkach jest refundowany przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Tymczasem w Stanach Zjednoczonych labioplastyka otrzymała nowy, bardziej marketingowy termin: „designer vagina”. W klinikach chirurgii plastycznej „projektowanie waginy” staje się jednym z najszybciej zyskujących na popularności zabiegów. W latach 2013-2016 odsetek zabiegów labioplastyki wzrósł o 112,5% – wynika z danych American Society of Aesthetic Plastic Surgeons. W ciągu tych trzech lat wzrosła również liczba pacjentek w wieku 18 lat i młodszych decydujących się na ten zabieg, i to aż o 253,8%. 4 Wzrost popularności tego zabiegu nie wiązał się ze wzrostem potrzeb zdrowotnych młodych kobiet, a przede wszystkim ze wzrostem popytu na takie zabiegu. Problemem jest upowszechnienie pornografii wśród młodych dziewcząt, o czym mówią również lekarze.

W wywiadzie dla Brytyjskiego dziennika The independent Paquita de Zulueta – lekarz pierwszego kontaktu z ponad 30-letnim stażem – mówiła nawet o dziewczynkach w wieku 11 lat, które uważają, że z ich wargami sromowymi jest coś nie w porządku, ponieważ nie wyglądają jak u gwiazd porno. Brytyjski dziennik podał dane National Health Service (brytyjski odpowiednik polskiego NFZ), z których wynika, że w latach 2015-2016 plastykę warg sromowych przeszło 200 dziewcząt poniżej 18-roku życia. Zdecydowana większość miała mniej niż 15 lat. 5

Labioplastyka odbywa się najczęściej z użyciem lasera, rzadziej skalpela.

Tak znacząca interwencja w ciało człowieka dokonana w celu pogoni za nierealnymi ideałami piękna z tzw. stron dla dorosłych jest zatrważająca sama w sobie i świadczy o wysokim poziomie frustracji i problemie z samoakceptacją dziewcząt decydujących się na ten zabieg. Może mieć on jednak również reperkusje zdrowotne. W końcu żadna mechaniczna ingerencja w ludzki organizm nie jest w 100% bezpieczna oraz satysfakcjonująca dla osób, które się na nią decydują. Wśród powikłań labioplastyki można wymienić rozejście się tkanek, krwiaka, blizny czy infekcję. Zgłaszana jest również martwica brzeżna.6 Oczywiście należy wskazać, że zabieg ten w większości przypadków jest w pełni uzasadniony i ma na celu poprawę codziennego życia kobiety oraz jej komfortu psychicznego. Dochodzi jednak coraz częściej do stosowania zabiegów ginekologii estetycznej u całkowicie normalnych i zdrowych dziewcząt, czego źródłem jest niska samoocena wywołana między innymi oglądaniem pornografii.

W odpowiedzi na rosnącą popularność labioplastyki Amerykańskie Kolegium Położników i Ginekologów wydało w 2016 roku nowe wytyczne mające na celu pomóc młodym kobietom w dokonaniu decyzji w sprawie zabiegu. W wytycznych wyraźnie doradza się uniknięciu zabiegu, chyba że przemawiają za tym względy medyczne.7 Samoakceptacja i zadowolenie z własnego ciała u młodych kobiet jest bardzo ważny dla zdrowia psychicznego, jednak żaden zabieg nie jest w stanie wyleczyć kobiety z kompleksów, które pojawiły się wskutek porównywania do nieosiągalnych wzorców z filmów porno. Zabieg plastyki warg sromowych to leczenie objawów, a nie przyczyny problemów.

Międzynarodowy kapitał kształtuje młodzież

Przemysł pornograficzny jest znacznie większy, niż może się wydawać. Przychody globalnego przemysłu pornograficznego szacowane są na 100 mld dolarów i w ciągu minionych dwóch dekad wzrosły o 100%. Dla porównania powszechnie znany Netflix (który ma 250 mln użytkowników) zarobił 33 mld dolarów.8 Olbrzymia popularność stron pornograficznych, powszechny dostęp takich treści wpływa na plastyczne umysły młodych ludzi, uderzając również w dziewczęta i ich samoocenę. Społeczeństwa XXI wieku stoją przed narastającym problemem związanym z powszechnością pornografii. Dlatego coraz więcej państw pracuje nad regulacjami prawnymi mającymi na celu ochronę najmłodszych.


1 https://nowymarketing.pl/eksperyment-w-szwecji-wirtualna-nastolatka-pokazuje-ciemne-strony-social-mediow/ (dostęp 07.02.2024)

2 Lange R., Błażej M., Konopczyński F., Ładna A., Nastolatki wobec pornografii cyfrowej. Trajektorie użytkowania, NASK-PIB, Warszawa 2022

3 Tylka L. (2015). No harm in looking, right? Men’s pornography consumption, body image, and well-being. Psychology of Men & Masculinity, 16(1), 97–107. https://doi.org/10.1037/a0035774 (dostęp 07.02.2024)

4 2016 COSMETIC SURGERY NATIONAL DATA BANK STATISTICS. (2017), 2013 COSMETIC SURGERY NATIONAL DATA BANK STATISTICS. (2014), Za https://fightthenewdrug.org/growing-trend-of-porn-inspired-plastic-surgery-for-teens/ (dostęp 07.02.2024)

5 https://www.independent.co.uk/life-style/gynaecology-girls-aged-nine-vaginal-cosmetic-surgery-pornography-social-media-naomi-crouch-paquita-de-zulueta-a7821186.html (dostęp 07.02.2024)

6 Motakef S, Rodriguez-Feliz J, Chung MT, Ingargiola MJ, Wong VW, Patel A. Labioplastyka pochwy: aktualne praktyki i uproszczony system klasyfikacji wypukłości warg. Plast Reconstr Surg. 2015; 135 (3): 774–88

7 American College of Obstetricians and Gynecologists, Breast and labial surgery in adolescents https://www.acog.org/clinical/clinical-guidance/committee-opinion/articles/2017/01/breast-and-labial-surgery-in-adolescents (dostęp 10.02.2024)

8https://bedbible.com/porn-industry-revenue-statistics/ (dostęp 10.02.2024)