Miniona dekada to czas intensywnego poszerzania się dostępu do pornografii i treści erotycznych, pozyskiwania nowych, niestety coraz młodszych odbiorców, a co za tym idzie czerpania zysków przez producentów treści pornograficznych. Pojawiają się konkretne kwoty, ale wydaje się, że trudno dziś o pełne, wiarygodne dane dotyczące zysków przemysłu pornograficznego.

Wiele mediów informuje o milionowych – w skali krajów – i miliardowych – w skali globalnej – dochodach przemysłu pornograficznego. Inni wskazują, że należy zachować sceptycyzm w ocenie, ponieważ zyski przemysłu pornograficznego są zawyżane i trudno je oszacować. Czy istnieją więc wiarygodne dane i badania pokazujące dochody firm z produkcji i upowszechniania treści erotycznych i pornograficznych?

O ile łatwiej jest ocenić skalę i szybkość rozprzestrzenia się pornografii, grupy wiekowe, do których docierają deprawujące treści, konsekwencje, jakie niesie konsumpcja pornografii i ofiary procederu, o tyle trudniejsze wydaje się oszacowanie zysków, jakie są osiągane z produkcji, publikowania i reklamowania treści pornograficznych oraz innych „gałęzi” tej branży.

Bez wątpienia upowszechnienie się Internetu i praktycznie nieograniczony dostęp do urządzeń elektronicznych przyczyniły się do dynamicznego rozrostu pornografii i pozyskiwania nowych odbiorców, niestety coraz młodszych. Branża porno właśnie w tej przestrzeni dostrzegła możliwość działania i zwiększenia swojej „oferty”, wychodząc poza produkcję filmów i czasopism, które sukcesywnie znikają z rynku na rzecz świata wirtualnego. Powszechna dostępność Internetu sprawiła, że przemysł pornograficzny wszedł w fazę nieograniczonego rozwoju a co za tym idzie możliwości zarabiania ogromnych pieniędzy.

Na szczęście w ostatnich latach coraz więcej mówi się również o jego destrukcyjnym wpływie na życie człowieka, zwłaszcza na dzieci i młodzież. Pojawiające się tu i ówdzie próby ograniczania dostępu do pornografii trafiają na opór branży, przyzwyczajonej do nieustannego poszerzania zasięgów.

Zyski z dystrybucji treści pornograficznych

Dane, które publikowane są m.in. przez niektóre portale i czasopisma szacują,
że roczny, globalny zysk przemysłu pornograficznego to 97 miliardów dolarów.[1] Statystyki te w zasadzie od kilku lat oscylują wokół tej kwoty. Wskazuje się również, że to Stany Zjednoczone wiodą prym w branży i generują średnio od 12 do 14 miliardów dolarów rocznych przychodów.

Jedna ze stron internetowych związana z branżą pornograficzną podkreśla,
że pornografia to intensywnie rozwijający się biznes, który przynosi roczny globalny zysk 100 miliardów dolarów, a do 2030 roku oczekuje się powiększenia zysków do 117 miliardów dolarów. Dane te są, jak podano, oparte o analizę rocznych raportów największych serwisów pornograficznych. Jak zauważono, na wzrost korzystania z usług przemysłu pornograficznego wpłynął czas obostrzeń związanych z Covid-19, gdy zwiększyła się aktywność użytkowników sieci. Przychody miały wówczas wzrosnąć średnio o 25-40 proc. Dokonano też wyróżnienia źródeł – 70 proc. przychodów pochodzi z reklam, w tym banerów i linków promocyjnych,
20 proc. z planów subskrypcyjnych, a 10 proc. przychodów pochodzi
z internetowych gier pornograficznych. [2]

Warto zauważyć, że w 2000 roku, kiedy jeszcze Internet nie był tak powszechny, globalny zysk branży pornograficznej według podawanych informacji kształtował się wokół kwot od 10 do 14 miliardów dolarów rocznie, ale i one miały budzić kontrowersje. Magazyn „Forbes” uznał te zyski za zawyżone i w 2001 roku przedstawił inne wyliczenia, wskazując, że w samych Stanach Zjednoczonych dochód z pornografii osiągał kwotę od 2,6 do 3,9 miliardów dolarów, a udział USA w całym przemyśle pornograficznym stanowił aż 85 proc. Autor opracowania podkreślał również, że brak jest pełnych, wiarygodnych danych na temat wartości branży, a raczej jest ona owiana mitem generowania ogromnych zysków.[3]

Niemniej jednak w materiałach opisujących przemysł pornograficzny podkreśla się skalę jego dochodów, która niekiedy miała przewyższać zyski firm takich, jak Microsoft, Google, Amazon, Netflix oraz EarthLink. W jednym z opracowań Josh McDowell, powołując się m.in. na dane prezentowane przez Family Safe Media wskazał, że już w 2006 roku w Chinach zanotowano największy na świecie przychód z propagowania treści pornograficznych, a sięgał on 27,4 miliarda dolarów rocznie, na drugim miejscu była z kolei mała Korea Południowa z kwotą 25,73 miliarda USD rocznie.[4]

Co przynosi zyski przemysłowi pornograficznemu?

Rozpowszechnianie pornografii rozpoczęło się dość intensywnie po rewolucji kulturowej z końca lat 60-tych i opierało się przede wszystkim na sprzedaży  magazynów
i pism zawierających takie treści. Stany Zjednoczone stały się jednym z głównych producentów filmów pornograficznych, które dystrybuowano na kasetach VHS oraz przez kanały dla dorosłych w telewizji kablowej. Poza oficjalną sprzedażą, filmy z kaset i płyt były również nielegalnie kopiowane i rozpowszechniane. Filmy wyświetlano również
na specjalnych pokazach w salach kinowych. Za czas rozwoju i zwiększania dochodów branży pornograficznej uznaje się lata 1969-1984. Później nastąpił pewien kryzys. Sytuacja zaczęła się zmieniać dopiero w chwili upowszechnienia się Internetu oraz możliwości szybkiego i w zasadzie nieograniczonego docierania do coraz większej liczby odbiorców.

Internet dał pornografii wiele możliwości. Większość stron działała w oparciu
o subskrypcję, czerpiąc także zyski z reklam, poprzez system płatnych ogłoszeń i wybranych witryn, „ zwiastunów”, fragmentów bezpłatnych, starannie dobranych treści, które pełniły rolę ścieżki nawigacyjnej prowadzącej konsumentów do płacenia za subskrypcję.[5] Stopniowo branża pornograficzna coraz bardziej eksplorowała możliwości, jakie oferuje sieć. Dziś szacunki wskazują na istnienie ponad 4,2 miliona stron z treściami pornograficznymi,
a to stanowi 12 proc. wszystkich istniejących stron.[6]  Niestety ilość pojawiających się filmów i brak kontroli nad użytkownikami sieci sprawia, że ogromnie zwiększył się dostęp nieletnich
do treści pornograficznych. Za jedną z największych firm w branży uznane się MindGeek, którego oddziały obejmują Pornhub, RedTube i YouPorn, a która oferując użytkownikom bezpłatne treści, zarabia pieniądze poprzez reklamy i gromadzenie danych.[7]

W kontekście zysków pojawia się często pytanie o powiązania między branżą pornograficzną a handlem ludźmi i wykorzystywaniem ich do produkcji treści pornograficznych. Jak wskazuje Fight the New Drug, pod koniec 2020 roku na łamach „The New York Times” został zamieszczony materiał śledczy, w którym szczegółowo przedstawiono działania MindGeek i jego najpopularniejszego serwisu, Pornhub. Miał on rzekomo przez lata czerpać dochody z materiałów, które przedstawiały wykorzystywanie seksualne dzieci a także przedstawiać treści pornograficzne z osobami przymuszonymi do udziału w produkcji pornografii. Choć MindGeek zaprzeczał, to w tej sprawie ponad 50 osób złożyło pozew przeciw firmie. Jak podano, Pornhub ostatecznie rozliczył się z nimi za nieujawnioną kwotę.[8]

Niewątpliwie przemysł pornograficzny ma destrukcyjny wpływ na psychikę i życie człowieka, na relacje małżeńskie i rodzinne oraz prowadzi do uprzedmiotowienia kobiet. Specjaliści podkreślają również pojawienie się u wielu konsumentów pornografii skłonności do wykorzystywania seksualnego nie tylko dorosłych, ale i dzieci. Niestety zamknięcie branży pornograficznej wydaje się niezwykle trudne. Nie sprzyja temu dostępność narzędzi, które dają swobodny przepływ pornografii, chęć zysków, które zapewniają konsumenci, często uwikłani już w uzależnienie i oczekujący coraz to nowych i coraz bardziej brutalnych materiałów.

Ofiarami pornografii są jej użytkownicy, jak i ci, którzy są wykorzystywani dobrowolnie lub pod przymusem do tworzenia filmów i innych treści pornograficznych. Niektóre źródła wskazują, że nawet 1,7 proc. kobiet na świecie w pewnym momencie swojego życia było związanych z branżą pornograficzną.[9] Niewątpliwie więc pornografia jest współczesnym narkotykiem który niszczy miłość, więzi, uderza w małżeństwa i rodziny. W zamian zaś uczy postrzegać drugiego człowieka w kategoriach przedmiotu do zaspokajana własnych potrzeb. Podjęcie walki z pornografią jest koniecznością. Trzeba zacząć od uświadomienia samemu sobie istnienia tego problemu, rozmowy z najbliższymi i wprowadzenia nieustającej czujności. Każde, nawet chwilowe zetknięcie z obrazami pornograficznymi może bowiem być wstępem do uzależniania. Na poziomie ogólnospołecznym potrzeba natomiast rozwiązań systemowych. Współczesne społeczeństwa stoją na początku tej drogi i muszą się liczyć z ogromnym oporem pornograficznego lobby które na swoim procederze zarabia gigantyczne sumy. Na pewno zaś nie zrezygnuje z nich dobrowolnie.

Paweł Kwaśniak – koordynator Projektów Społecznych Instytutu Ordo Iuris

---

[1] Por. How Does the Porn Industry Make Its Money Today?, https://fightthenewdrug.org/how-does-the-porn-industry-actually-make-money-today, 4.01.2024r.

[2] Por. Porn Industry Revenue – Numbers & Stats, https://bedbible.com/porn-industry-revenue-statistics/, , 4.01.2024 r.

[3] Por. A. Zych, Branża pornograficzna. Ile tak naprawdę jest warta?, https://opornografii.pl/article/branza-pornograficzna-ile-tak-naprawde-jest-warta, , 4.01.2024 r.

[4] Por. Josh McDowell, W zasięgu jednego kliknięcia! [Just 1 click away!], Vocatio, Warszawa 2015, 4.01.2024 r., https://vocatio.com.pl/pl/p/W-zasiegu-jednego-klikniecia/990  

[5] Por. How Does the Porn Industry Make Its Money Today?, https://fightthenewdrug.org/how-does-the-porn-industry-actually-make-money-today, 4.01.2024 r.

[6] Por. Pornography Industry Statistics [Fresh Research], https://gitnux.org/pornography-industry-statistics/, 4.01.2024 r.

[7] Por. How Does the Porn Industry Make Its Money Today?, https://fightthenewdrug.org/how-does-the-porn-industry-actually-make-money-today, 4.01.2024 r.

[8] Por. How Does the Porn Industry Make Its Money Today?, https://fightthenewdrug.org/how-does-the-porn-industry-actually-make-money-today, 4.01.2024 r.

[9] Por. Pornography Industry Statistics [Fresh Research], https://gitnux.org/pornography-industry-statistics/, 4.01.2024 r.